持世经
2024-06-14 10:05 佛教经典
持世经 佛说法印品经
姚秦三藏法师鸠摩罗什译
持世经卷第一
四利品第一
如是我闻。一时佛在王舍城迦兰陀竹园。与大比丘僧俱。尔时世尊与若干百千万众。恭敬围绕而为说法。会中有菩萨摩诃萨名曰持世。为诸菩萨摩诃萨无量功德庄严发心。欲善知一切法彼岸。欲善知发无量愿具足无量庄严。欲通达无量诸法决定相。欲发无量庄严愿深心所行清净。欲善知清净具足布施。欲善知毕定清净持戒。欲善知具足忍辱柔软之心。欲善知清净精进。欲善知清净禅定。欲善知通达般若波罗蜜彼岸。以如是等无量功德故。从坐而起偏袒右肩。合掌向佛白佛言。世尊。我欲问佛。为利益安乐一切众生。及诸菩萨摩诃萨不断佛种者。具足威仪行处不着持戒。具足清净戒受行大法。善知持无量行处道法。为是诸菩萨故。我今问佛世尊。云何菩萨摩诃萨能善知诸法实相。亦善分别一切法章句。云何菩萨摩诃萨能得念力。亦转身成就不断之念。乃至得阿耨多罗三藐三菩提。
尔时世尊告持世菩萨言。善哉善哉。持世。汝能为诸菩萨摩诃萨故问如来是事。当知汝则多所安隐众生怜愍世间。利益安乐诸天世人。亦为今世后世诸菩萨等作大光明。汝之功德不可限量。能问如来如是之事。汝必欲断一切众生之疑。爱护一切众生。为作光明。欲示众生义利。欲令众生得度崄道。欲为众生作归作舍作洲作救。欲拔三恶道众生。欲置众生于无上道。欲脱众生生老病死忧悲苦恼。欲与众生无上涅槃之乐。汝欲于后世守护正法。于后恐怖恶世欲度众生。持世。汝今善听谛思念之。吾当为汝解说此事。唯然世尊。佛告持世。诸菩萨摩诃萨见四利故。勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。何等四。当得具足念。当得不断念。当以安慧而自增长念常在心。持世。是为诸菩萨摩诃萨见此四利故勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。持世。诸菩萨摩诃萨复见四利。勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。何等四。当善知决定诸法义。当善知诸法义。当善知诸法种种因缘。当善入诸法如实门。是为四。持世。诸菩萨摩诃萨复见四利。勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。何等四。当善知无量法相。当修习善知决定无量法。当行无量功德而自增长。当知见诸法生灭相。是为四。持世。诸菩萨摩诃萨复见四利。勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。何等四。当近阿耨多罗三藐三菩提。当疾具足助菩提法。当不随他语善知诸法方便故。当善知一切智慧。持世。是为诸菩萨摩诃萨见四利故勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。持世。诸菩萨摩诃萨复有四法。勤修习诸法实相。亦善善分别一切法章句。何等四。为利益众生故心无悭垢。常行清净戒安住毗梨耶波罗蜜故。发行精进不休不息。正思惟故善行般若波罗蜜。是为四。持世。诸菩萨摩诃萨复有四法。勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。何等四。成就具足深心清净之愿。具足成就清净所行功德。安住柔和忍辱功德。得分别诸法实相光明。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。何等四。以大欲求一切智。善知分别禅定解脱诸三昧而生大欲。欲得大慈悲喜舍心故方便行清净行处。善修习决定义。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。何等四。具足慧行。亦求清净智行处。乐无碍智。亦常不离一切智慧之愿。持世。是为菩萨摩诃萨有四法勤修习诸法实相。亦善分别一切法章句。
持世。菩萨摩诃萨见四利故能求念力。何等四。当修集具足念根。当行安慧。当具足不断念。当修集具足四念处。是为四。持世。菩萨摩诃萨复见四利能求念力。何等四。具足诸助菩提法故念常在心。以利念根善修集宿命。具足清净智慧故当疾得不断念。当种一切智慧因缘。是为四。持世。菩萨摩诃萨复见四利能求念力。何等四。当修集具足思惟方便。当修习如实智慧。当发勤精进得诸佛法故。当不忘忆念得不断念力故。持世。是为菩萨摩诃萨见四利故能求念力。
持世。菩萨摩诃萨有四法能得念力。何等四。念安慧故常勤精进不休不息。常一其心得诸法实相故。常不放逸正忆念诸法故。常护诸根正思惟故。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法能得念力。何等四。安住清净持戒。成就清净威仪行处。除去心中五盖。不为世法所染离业障烦恼障。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法能得念力。何等四。以不散心求善法。勤修习一心相。善知正入诸法门。不乐愦闹远离在家。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法名能得念力。何等四。亲近善知识。常修习深法。常乐至诸佛菩萨所。常乐请问修习智慧。持世。是为菩萨摩诃萨有四法名得念力。
持世。菩萨摩诃萨见四利。能修习一切法分别章句慧。何等四。当善知一切诸法实相。当分别一切法所因。当知诸法决定之义。当善知一切法言语章句。是为四。持世。菩萨摩诃萨见四法利。能修集一切法分别章句慧。何等四。当善知诸法随宜次第。当善知一切法因缘方便。当具足修集一切法方便。当分别知了义未了义经。是为四。持世。菩萨摩诃萨复见四法利。能修集一切法分别章句慧。何等四。当善学是道是非道慧。当得一切法义说力。当疾得清净智慧行处。当具足修智波罗蜜。持世。是为菩萨摩诃萨见四法利能修集一切法分别章句慧。持世。菩萨摩诃萨复有四法。能修集一切法分别章句慧。何等四。善知修集诸法集相。善知诸法因灭相。善知诸法缘相。能入因缘方便。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。能修集一切法分别章句慧。何等四。善知诸法苦。善知诸法集。善知诸法灭。善知诸法灭道。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。能修集一切法分别章句慧。何等四。善知诸法合散。方便得先因力。善知诸法所宜。善知分别文字章句。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。能修集一切法分别章句慧。何等四。善知不了义经。于了义经中不随他语。善知一切法相印。亦善安住一切法无相智中。持世。是为菩萨摩诃萨有四法能修集一切法分别章句慧。
持世。菩萨摩诃萨有四法。转身常得不断念乃至得阿耨多罗三藐三菩提。何等四。明了善不善法。成就第一念安慧。能离五盖心。终不忘念阿耨多罗三藐三菩提心。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。转身常得不断念乃至得阿耨多罗三藐三菩提。何等四。善修集四念处。善修集学分别慧。于诸禅定智慧为首。于决定智慧中得通达。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。转身常得不断念乃至得阿耨多罗三藐三菩提。何等四。得诸陀罗尼门。亦修集无生智。入于尽智。亦观于灭智。是为四。持世。菩萨摩诃萨复有四法。转身常得不断念乃至得阿耨多罗三藐三菩提。何等四。断于爱恚。不贪着一切有为法。心通达无为智慧。至如来所行处。持世。是为菩萨摩诃萨有四法转身常得不断念乃至得阿耨多罗三藐三菩提心。持世。菩萨摩诃萨有五净智力。能具足得如上功德。何等五。深心净智力。愿净智力。善根净智力。回向净智力。障业净智力。是为五。持世。菩萨摩诃萨复有五净智力。皆具足能得如上功德。何等五。威仪行处净智力。念具足净智力。方便净智力。缘众生净智力。缘相净智力是为五。持世。菩萨摩诃萨复有五净智力。能具足得如上功德。何等五。舍心净智力。利益众生净智力。生大慈净智力。生大悲净智力。生大喜大舍净智力。是为五。持世。菩萨摩诃萨复有五净智力。皆能具足得如上功德。何等五。持戒净智力。不着持戒净智力。忍辱净智力。不着忍辱净智力。多闻净智力。是为五。持世。菩萨摩诃萨复有五净智力。皆能具足得如上功德。何等五。深精进净智力。受精进净智力。禅定净智力。禅定方便净智力。止观方便净智力。是为五。持世。菩萨摩诃萨复有五净智力。皆能具足得如上功德。何等五。慧净智力。多闻决定方便净智力。世间出世间净智力。慧方便净智力。有为无为净智力。是为五。持世。菩萨摩诃萨复有五净智力。皆能具足得如上功德。何等五。观方便净智力。明解脱净智力。无生相净智力。一相无相净智力。第一义世谛义净智力。持世。是为菩萨摩诃萨有是五净智力疾得具足如是一切功德。持世。以是利故。菩萨摩诃萨于是净智力中应勤修集。持世。菩萨摩诃萨成就三法。于是净智力中能勤修集。何等三。一者欲。二者精进。三者不放逸。菩萨摩诃萨成就此三法。能于是具足一切功德净智力中能勤修集。何以故。持世。欲精进不放逸。皆是一切法根本。菩萨摩诃萨得是净智力。能疾得一切智。亦名精进不退者。亦名不退法者。亦以此功德疾得增长。亦于一切法中疾得净智力。持世。若有人如是一切法中得净智力者。是为世间福田。是人次我能消供养。是人能至如来行处。是人能观如来法。是人不久能证如来智慧。持世。我本无量阿僧祇劫行菩萨道时。燃灯佛与我受记。汝过阿僧祇劫当得作佛。即时边知如是净智力。持世。若有人于一切法中能成就如是净智力者。是人当得阿耨多罗三藐三菩提。如我今得。是人亦转法轮。如我今转。是人亦师子吼。如我今师子吼。是人亦于一切法中得自在力。如我今也。持世。汝等于此净智力中当勤精进。不久自然具足一切智慧。
持世。过去无量阿僧祇劫。有佛号智高王如来应正遍知明行足善逝世间解无上士调御丈夫天人师佛世尊。持世。是智高王如来。有无量声闻僧。亦有无量诸菩萨僧。是佛本愿因缘所致。是智高王佛土无三恶道。其诸众生不觉有苦。毕竟具足安隐快乐。离欲多者能障五盖。是诸众生成就如是清净快乐。如人入第四禅乐。是智高王佛寿六百万亿那由他劫。持世。是时国土唯佛为王。更无有王。国土众生皆号佛为法王。是智高王佛多为诸菩萨。说是断一切众生疑喜一切众生心菩萨藏经。尔时有五百菩萨。闻是诸菩萨净智力。发如是精进力。尽形不生坐心。尽形不生衣服想。尽形不生我想众生想人想男女想。尽形终不多食。但修集如是净智力。勤行精进。五百菩萨以是善根因缘。命终皆生过东方十万亿国土。既生不久。修集是法故。得识宿命成就利根。其国土佛号无量花积王。现在说法。其诸菩萨始年十六。于无量花积王佛所出家。六十亿岁行童子梵行。亦修行如是精进。持世。是五百菩萨得值如是等二十亿佛。于诸佛所勤行精进。成就第一念安慧。末后值无量力高王佛与其授记。过万劫已当得阿耨多罗三藐三菩提。是五百人于万劫中。得值二万亿佛具足佛道。于一劫中次第得阿耨多罗三藐三菩提。持世。当知菩萨摩诃萨欲疾得阿耨多罗三藐三菩提者。于是净智力中。应生欲精进不放逸。何以故。持世。诸佛阿耨多罗三藐三菩提。皆以欲精进不放逸为根本。及余助道法。能具足佛法者。持世。我以如是精进得值二十亿佛。于诸法中世世成就念力。世世得识宿命。修集是法不休不息。我终不失是欲精进不放逸。我当成就欲精进不放逸。尔时世尊。以大慈悲心顾视四方。现神通力使三千大千世界诸阎浮提。皆有化佛。为诸众生说是断一切众生疑喜一切众生心菩萨藏经。复以神力令竹园中在会大众皆见诸佛遍阎浮提各各说法。大众咸悦。从坐而起皆共礼佛作是言。希有世尊。诸佛如来神力不可思议。成就无量不可思议法。尔时佛告大众。诸善男子。如来是事未足为难。所以者何。如来善能通达法性故。若一毛孔出神通力。光明普照十方恒河沙世界。演说法音。于一毛孔百千万亿分未尽其一。如来成就如是不可思议功德。诸善男子。如来深观众生心而为说法。诸善男子。今世众生少有于是法中能行欲乐。诸善男子。今世众生少有于是法中能行精进。诸善男子。今世众生少有于是法中能行不放逸。何以故。如来今出五浊恶世。所谓众生浊。见浊命浊。烦恼浊劫浊。诸善男子。若有乃至一人能信受如是甚深清净法能至佛慧。是为希有。何况能信解如来所行。诸善男子。我常长夜庄严如是愿。如是精进忍辱行。为苦恼众生无救护者无依止者多堕恶道者。我于尔时当成佛道。利益无量阿僧祇众生。诸善男子。当知如来恩力本清净愿精进故。能令无量阿僧祇众生信解受持如是深法。诸善男子。我于先世教化众生。是诸众生能解我法。诸善男子。今佛以十力四无所畏。少能令众生信解如是甚深之法。若有众生住是法中者。皆是如来恩力方便故。我长夜不离如是深法。我亦长夜大慈大悲大喜大舍摄取众生。少有如来出五浊世利益众生。何以故。诸善男子。我于先世。以大精进力大方便力教化众生。集是阿耨多罗三藐三菩提。
诸善男子。我念过世。一日之中舍千身布施利益众生。诸善男子。我于若干千万世。见饥饿众生故。自割身肉煮以与之。我于尔时心无忧悔。但于众生普行大悲。诸善男子。当知我如是以大精进大方便力教化众生。集是阿耨多罗三藐三菩提。是故诸善男子。应发如是欲精进不放逸修集阿耨多罗三藐三菩提如我行菩萨道时。汝等亦当如我利益教化众生。诸善男子。是贤劫中诸佛出世。无不赞我作如是言。释迦牟尼佛深行精进如是。释迦牟尼佛具足精进如是。释迦牟尼佛具足精进波罗蜜如是。释迦牟尼佛行菩萨道时。教化众生如是。出于五浊利益无量阿僧祇众生。诸善男子。如是行道故。应勤生欲精进不放逸。诸善男子。我今虽得阿耨多罗三藐三菩提。精进犹不休息。至涅槃时犹发精进。碎身骨如芥子解散支节。何以故。怜愍未来世众生故。我先世行菩萨道时。所化众生或行错谬堕诸难处。欲勉济之起大悲心。分布舍利乃至如芥子皆与神力。我灭度后若有众生。应以舍利度者心得清净。得清净已。处处地中随愿成就。诸善男子。我先世行道时。于众生中成就如是悲心。碎身舍利普使分布。是我本愿。我以如是无量福德因缘大悲心故。于后恶世普覆众生。诸善男子。若诸菩萨于此法中能生欲精进不放逸必发是愿。于后末世受持读诵为人广说如是等经。我当以神力令诸菩萨受持读诵为人广说。我亦以如是经嘱累是诸菩萨。以其能受持读诵为人广说故。所以者何。诸善男子。随是经所住。当知其土有佛不灭。是故如来以此经嘱累诸菩萨。诸善男子。当知我宿世以如是因缘摄取众生。今世亦复摄取众生。后世亦复摄取众生。所谓护念如是经法。于后五百岁普流布故。诸善男子。若于今世若我灭后。若聚落城邑山林旷野。有如是等经若能受持读诵为人解说。当知此中则为有佛。何以故。我说诸佛即是法身。以见法故则为见佛。佛不应以色身见。若人信法听法。是人则为信佛亦听佛语。若人于此法中。能如说修行。是人则为见佛。是人名为实语者法语者随法行者。
诸善男子。我身非法非非法。是名随法行。是名第一法施。所谓不着法不着非法。何以故。若着法者不名见佛。诸善男子。不着一切法名为见佛。若于一切法中无所见者。是名见佛。何以故。如来不可以法说。不可以非法说。亦不可以法见。所以者何。诸善男子。如经中说。汝等比丘。若知我法如筏喻者。法尚应舍。何况非法。若能舍法非法。是名见佛。何以故。如来名为舍一切法者。不贪不受诸法名字。不堕名字法中。何况堕非法名字中。诸善男子。舍离一切法名字。名为如来。能如是见者。名为见如来。何以故。舍离见一切法故。名为见如来。以一切法不可得故。如实知见一切法故。名为见如来。诸善男子。若一切法不可得。舍离一切法。是中即无戏论。无是法非法名字。无行无示。是名见如来。若人能如是见法者。是名见如来。若能如是见如来者。是名正见。若异见者名为邪见。若邪见者则为妄见。是人不名为真见。诸善男子。真见者断一切语言道。非真非妄非有非无。离一切法不取一切法。不得一切法。如是见者名为见如来。何以故。诸善男子。如来不以法性见。见一切法性离者。名为如来。若能如是见者。名为正见。诸善男子。汝等应如是见如来。汝等且观。如我所说观于如来。如是观者。当知一切法皆是如来。当得一切法如。当得一切法实相。当得一切法非虚妄相。当知一切法是如来法。当知一切法是如来行处。当知一切法是不可思议行处。诸善男子。是故我说一切法是如来行处。如来行处是无行处。何以故。一切法行处。是中无法可行。是故说无行处是如来行处。一切法行处即是无行处。无行处即是如来行处。何以故。一切法行处无所有故。无行处是如来行处。一切行处入如来行处。则非行处。如来通达证是法故。是名无行处是如来行处。
诸善男子。能知一切法无行处。是人能入如来行处。是人能观如来行处。是人能求如来行处。是人亦不着如来行处。何以故。是人知无行处是如来行处。离行处是如来行处。所谓一切法不可得。不可分别不可贪故。是名非行处是如来行处。是名入智行处。不入一切法故。何以故。一切法无门故。以是门入。诸善男子。一切法无入无出。一切法无形。所以者何。如来于法无所得。何法若出若入若见若说。诸善男子。是名入一切法门。以不入相故。一切法无合无散无缚无解。是一切法门以无门故。说是门名为不可出门不可入门。不可归门不可说门。毕竟无生门。以是法门。于法无所知无所见。以是法门。于法无证无所入。何以故。诸善男子。一切法无门。门不可得故。虚空是一切法门。从本已来性清净故。无断是一切法门。断无所有故。无边是一切法门。边不可得故。无量是一切法门。量不可得故。无际是一切法门。诸际无所有故。诸善男子。若有善男子善女人。能入是法门者。则入一切法门。则知一切法门。则说一切法门。
五阴品第二之一
尔时佛告持世菩萨。持世。若菩萨摩诃萨欲得一切法实相。若欲善分别一切法章句。若欲得念力。若欲转身具足得不断念乃至得阿耨多罗三藐三菩提者。当疾入如是法门。于是法门得智慧光明。何以故。于是法中疾得具足故。又复持世。菩萨摩诃萨勤修集如是法门。入是法方便门者。则能得分别阴方便。界方便。入方便。因缘生法方便。四念处方便。五根方便。八圣道分方便。世间出世间法方便。分别有为无为法方便。
持世。何谓菩萨分别五阴方便。菩萨摩诃萨正观五取阴。所谓无明阴是五取阴。苦阴是五取阴。痴阴是五取阴。病阴痈阴。如箭入身阴是五取阴。菩萨分别观察。选择色取阴。云何为分别观察选择色取阴。是色取阴从四大生。假名为色取阴。是色阴无有自性。但以四大和合。假名为色阴。色阴无有作者。无使作者。无作无起无出。名为色阴。但以先业因缘四大所摄数名色阴。非阴是色阴。譬如虚空。阴实无生相。若说虚空阴。是中无有法生。但有名字。故名为虚空阴。凡夫于此无阴阴相。以颠倒心故无实实相。贪着我五阴我所五阴。我色阴我所色阴。如是贪着。是诸凡夫贪着色已。于色中依止我我所。有色受色取色着色依色。受行种种恶不善业。我等不应随凡夫学。我等应勤修集助菩提法。今应正观色阴。菩萨正观色阴时。知同水沫聚。云何知同水沫聚。无聚是水沫聚。但从众缘生。不可执捉无有坚牢。水沫聚中无有。聚相无聚是水沫聚。色阴亦如是。色阴中无有阴相。菩萨如是观时作是念。凡夫不能正观虚妄色。不能如实知色无常。不能如实知色相。我等入正道。不应贪着虚妄。不应贪着色。何以故。色是不可贪着相。色但有名字无决定相。当观是色无决定相。离名字故名之为色。又说色名恼坏相。智者通达知是无相。我等应当善知修集色无相方便。不贪着色相。若人贪着色相。即贪着色。我等应善知入色相。菩萨如是正观时。如实观察选择色。是色阴皆从凡夫忆想分别起。若法从忆想分别起。即是不生。一切忆想分别皆非真实。凡夫依止颠倒所起色。为色所缚为色所害。往来苦恼。无明痴闇故。贪色不舍。见色有常牢固。是凡夫人为色缚。色所缚故。往来地狱畜生饿鬼天人。深贪色味。不观色中有诸过恶。我等不应随凡夫学。应当观察选择分别修习色方便。分别观察选择色时。见色性如梦。譬如梦中色。皆从忆想分别觉观起。曾所见闻觉知因缘起。是梦中亦知彼我。亦见地水火风。亦见山河丛林。梦中色相无有决定。但以忆想故有。色阴相亦如是。从先世业因缘出。无有决定性。菩萨如是思惟不取色。若我若我所。但正观色如实无常相虚妄颠倒。众生颠倒贪着取色。若我色。若我所色。若彼色。若彼所色。如是正观察选择色时。不得色。不见色性。亦不贪着色无常。菩萨尔时若于色中。爱念贪着皆悉除断。善知色正相善知色平等相。善知色灭相。善知色灭道相。善知色阴无所从来亦无所去。作是念。是身色阴。皆从业果报觉观起。四大所摄是身色阴。非我非彼无有所属。无所从起。观色阴如是。内色不贪不受。外色不贪不受。过去色不贪不受。未来色不贪不受。现在色不贪不受。即知一切色阴是无生相。是菩萨尔时不灭色亦不求灭色法。持世。菩萨摩诃萨观察选择色取阴如是。
持世。何谓菩萨摩诃萨观察选择受取阴。菩萨作是思惟。是苦受乐受不苦不乐受。皆从因缘生。属诸因缘入受相中。此中无有受者。但以贪着故。贪著者即是不真。虚妄从忆想分别起。是菩萨如是思惟时作是念。是凡夫为虚妄受所缚。为三受所害。所谓苦乐不苦不乐受。是凡夫若受乐。为爱结所使。以爱结所使故。能起恶业。若受苦。为恚结所使。以恚结所使故。起诸恶业。若受不苦不乐受。为无明结所使。是人因无明结所使故。不脱忧悲苦恼。我等今不应随凡夫学。应正观诸法。我等应如实观诸受。菩萨如实观受阴作是念。非阴是受阴。从忆想分别起。颠倒相应无有受者。但从先世业因起。今世缘故。诸受自性空。受中无有受相。菩萨观达受阴。譬如雨渧水泡。有生有灭无有决定。受阴亦如是。次第因缘起。属诸因缘无有住时。虚妄不实从忆想颠倒相应起。菩萨尔时作是念。凡夫可愍为诸受所制。以不正观受阴故。故得乐受生着。得苦受亦生着。得不苦不乐受亦生着。为诸受所缚驰走往来。从身至身受结所缚。轮转五道无有休息。是凡夫着于诸受。为受所制为受所系。不脱受阴。于受阴所不见出处。不知正观受阴故。不知如实观受阴无常。于受阴中为欲染所缚。不知受阴如实相。我等今不应随凡夫学。应如实观察选择受阴。即时如实观受阴。无阴是受阴。不真阴是受阴。颠倒阴是受阴。不住阴是受阴。是时见受阴如实相。无有作者。无有使作者。于受阴中不见受阴相。如是观受阴。不见受阴在内不见受阴在外。不着受我不着受彼。知受阴无所从来无有所属。无法能生受者。但从颠倒相应先世业果报数名受阴。见受阴虚妄因缘相续行。尔时过去受阴。不受不贪不着。未来受阴。亦不受不贪不着。现在受阴。亦不受不贪不着。是人于乐受中除却爱结。于苦受中除却恚结。不苦不乐受中知见无明结故。勤行精进。菩萨尔时。若受乐受心不生爱。若受苦受心不生恚。若受不苦不乐受心不生痴。持世。凡夫多于乐受生爱。苦受生恚。不苦不乐受生痴。是诸凡夫以爱恚痴故深入闇冥。不能如实知受阴。亦不知爱恚痴相。深贪着爱恚痴。所谓是我我所。是此彼等。持世。菩萨摩诃萨于此中正观受阴者。不为爱恚痴所牵。若生爱恚痴。即能除断行于正道。于乐受中断爱结使故勤精进。于苦受中断恚结使故勤精进。于不苦不乐受中断痴结使故勤精进如实知三受相。尔时有所受若苦若乐若不苦不乐。皆离不着。离爱结使。离恚结使。离痴结使。诸受起时皆能知见知受阴如实无常。若能如是知已。于受阴中欲染悉断。入断受阴欲染道中。不为诸受所污。是菩萨若如是正观受阴。如实知受阴。知受阴集受阴灭受阴灭道。然后如实知受阴是无生相。以无生相。通达受阴无相。持世。菩萨摩诃萨如是观察选择受阴。持世。何谓菩萨摩诃萨观察选择想阴。菩萨摩诃萨正观想阴时。见想阴皆从颠倒起。虚妄不坚固不真实。从本已来不生相。以因缘和合从先世业力起。作是念。非阴是想阴。虚妄阴是想阴。颠倒阴是想阴。想阴中无想阴想。譬如春后月焰。以名字故说名为焰。阴想阴亦如是。以识相故说名想阴。凡夫于此为虚妄想所系。或识乐或识苦。或识不苦不乐。或识寒热。或识男女。或识五道生死。或识合或识散。或识过去。或识未来。或识现在。或识好或识丑。或识有或识无。是凡夫想。皆为颠倒虚妄。属诸因缘。但假名为想阴。此中若内若外。无有想者。凡夫人虚妄想所系故。或识贪欲。或识嗔恚。或识愚痴。或识妻子。凡夫依止是想阴贪着虚妄。以是想阴驰走往来。不能如实观想阴是虚妄。凡夫人以我想彼想男女想。系于想阴不能得脱。贪着想阴。我是想阴。我所是想阴。我等不应随凡夫学。菩萨摩诃萨如是正观想阴。想阴中想阴想不可得。如焰阴中焰。阴相不可得。菩萨见想阴如焰性。过去想阴不贪不受不着。未来想阴亦不贪不受不着。现在想阴不住。不分别若我若彼。即彼灭想受阴道。通达想阴是无生。不见想阴若来处若去处。但以颠倒相应先世业因所起。现在缘所系。无阴是想阴。观察选择想阴。无所从来亦无所去。即通达想阴无生。亦不分别想阴灭。但为灭一切想受阴故。亦住如实知见故。菩萨如实观想阴时。远离一切想道心。亦不住一切想道。但住知见想阴。亦如实想阴。不贪着想阴。如实观察一切想阴。如实知想阴集灭尽。持世。菩萨摩诃萨如是正观察选择想阴。则离想阴欲染。亦能行断想阴欲染道。
持世。何谓菩萨摩诃萨观察选择行阴。持世。菩萨摩诃萨。观行阴从颠倒起虚妄忆想分别假借。而有菩萨尔时若身行口行意行。皆观不净无常苦空无我。如是观时作是念。非阴是行阴。苦阴是行阴。因缘生阴是行阴。像阴是行阴。诸行阴无增无减无集。若身行口行意行无有作者。智者不贪受是行阴何以故。是诸身行。不在身内。不在身外。不在中间。口行意行亦如是。不在意内。不在意外。不在中间。行阴中无行阴相。何以故。是行阴从众因缘颠倒起。虚妄不真。先业果报所摄。亦令因缘所系。能有所行诸所有行。若身行若口行若意行。皆非真行。是无所有行。是虚妄行。是颠倒行。是故说非阴是行阴。何以故。智者不决定得行阴相。是身行是口行是意行。此处彼处若内若外。又身口意行。尚无决定行相可得可说。何况行阴可得可说。是故说无阴是行阴。凡夫起颠倒想贪着身口意行。忆念分别是行阴。为行阴所缚驰走往来。是凡夫人以颠倒故。起身口意行。起已贪着归趣。无法生法想。无阴生阴想。贪着颠倒行故。为行阴所系往来五道。常随身口意行。不能如实观身口意行。不能如实观行阴故。以身口意而起诸行。是诸凡夫着颠倒故。着不真法故。着虚妄故。数名行阴。持世。菩萨于此中如是正观诸行无有根本。羸劣无力以众缘和合。可说行阴。是中无有真实行阴。无阴是行阴。从本已来不生是行阴。无性是行阴。诸行前际不可得。后际不可得。中际不可得。无有住时诸行念念生灭。持世。菩萨如是正观行阴空不可得。不坚牢相。乃至毫厘亦不可得。作是念。是诸凡夫为不坚牢法所系。行阴所系。贪着所缚。起身口意行。我是行我所是行。起如是业为行阴所缚。不知行阴性入无明痴冥。于诸行中生真实想。以颠倒故贪着受取行阴。是人贪着受取行阴故。或起乐行或起苦行。或起不苦不乐行。是人起乐行已得乐身。起苦行已得苦身。起不苦不乐行已。得不苦不乐身。是人得乐身已生爱。得苦身已生嗔。得不苦不乐身已生愚痴。是人以爱嗔痴故。不见诸行过恶。不能清净身口意行。是人身口意行不清净故。堕不清净道中。所谓地狱畜生饿鬼。或时暂生天人中。贪着身口意行。深着行阴。菩萨摩诃萨应如是正观。今我等不应随凡夫学。我等应清净身口意行。不应贪着行阴。应观行阴过恶。应求出行阴道。如是观者名为如实正观行阴。亦名正观行阴无常。即时如实观诸行。诸行集诸行灭。诸行灭道。不受不贪不着诸行。亦不贪不着行阴。如是观时远离行相。亦行无行阴道。即观诸行空。于一切诸行中。惊怖生厌离心。但起清净身口意行坏行相故。离行阴相故。是人有所得身皆是清净。何以故。是人身业清净。口业清净。意业清净。身行清净。口行清净。意行清净。是人远离行阴相。坏诸法及根本相。如是正观时见行阴无所从来亦无所去。不得诸行决定生相。亦不得决定灭相。即观诸行无生灭相。一切诸行亦无生灭。是人观一切诸行无生灭相。生厌离心。正通达诸行集灭相。虽证诸行无生相。而善通达诸行相。何以故。持世。是行阴无决定相。譬如芭蕉坚牢相不可得。无坚牢相亦不可得。行阴亦如是。坚牢相不可得。无坚牢相亦不可得。持世。菩萨摩诃萨如是观察选择思惟入于行阴。
持世经卷第二
五阴品第二之二
持世。何谓菩萨摩诃萨正观察选择识阴。菩萨摩诃萨观非阴是识阴。颠倒阴是识阴。虚妄阴是识阴。何以故。持世。是识阴从颠倒起。虚妄缘所系。从先业有。现在缘所系。属众因缘。虚妄无所有。忆想分别起。从识而生。有所识故名之为识。从忆想分别觉观生。假借而有。有所识故数名为识。以识诸物故。以起心业故。以思惟故。众缘生相故。起种种思惟故。数名识阴。从有所识。有识像出。示心业故。摄思惟故。数名识阴。或名为心。或名为意。或名为识。皆是意业分别故识阴所摄。识相识行识性示故。数名识阴。如是非阴是识阴。不生不起不作。但以颠倒相应缘虚妄识故。数名识阴。何以故。是识阴从众因缘生无自性。次第相续生。念念生灭。是识缘不生阴相。何以故。是识阴生相不可得。决定相亦不可得。生相不可得故。决定相不可得故。根本无所有故。自相无故。牢坚不可得故。智者正观察选择通达非阴是识阴。凡夫于非识阴生识阴相。以觉观分别忆想颠倒相应虚妄所缚。强名为识阴。贪着是识阴依止所识。依止识种种示思惟故生起识阴。是人种种分别。贪着内识。贪着外识。贪着内外识。贪着远识贪着近识。以识相故分别起识阴。是人以忆想分别若心若意若识。假借强名是心是意是识。如是知种种心相生。是凡夫贪着识阴。为识阴所缚。心意识合故。起种种识阴。分别虚妄事故。以一相故。以决定相故。能得是心是意是识。能得分别爱着。是人依止识阴深贪识故。亦得过去识阴贪着念有。亦得未来识阴贪着念有。亦得现在识阴贪着念有。诸凡夫于见闻觉知法中。计得识阴贪着念有。是人贪着见闻觉知法。为识阴所缚贵其所知。以心意识合系故驰走往来。所谓从此世至彼世。从彼世至此世。皆识阴所缚故。不能如实知识阴。识阴是虚妄不实颠倒相应。因见闻觉知法起。此中无有实识者。若不能如是实观。或起善识。或起不善识。或起善不善识。是人常随识行。不知识所生处。不知识如实相。持世。菩萨摩诃萨于此中如是正观知识阴从虚妄识起。所谓见闻觉知法中众因缘生。无法生法想故贪着识阴。我等不应随凡夫学。人我等当如实正观察选择识。如实正观察选择识阴。是诸菩萨如实观时。知识阴虚妄不实从本已来常不生相。知非阴是识阴。像阴是识阴。幻阴是识阴。譬如幻所化人识。不在内亦不在外。亦不在中间。识性亦如是。如幻性虚妄缘生。从忆想分别起。无有实事如机关木人。识亦如是从颠倒起虚妄因缘和合故有。如是观时。知识皆无常苦不净无我。知识相如幻。观识性如幻。菩萨尔时作是念。世间甚为狂痴。所谓从忆想分别识起于世间。与心意识合。三界但皆是识。是心意识亦无形无方。不在法内不在法外。凡夫为虚妄相应所缚故。于识阴中贪着若我若我所。是人贪着识阴在内。贪着识阴在外。贪着识阴在内外。贪着识阴在彼我。是人贵此识阴为识阴所缚。受识阴味说识阴相。所谓若心若意若识。随味行故贪受识阴。是人为识所缚。识阴合故为心意识所牵。以心意识因缘力故生是凡夫。若起下思得下身。若起上思得上身。若起中思得中身。是人随心意识力故。生依止诸入。贪着识阴故。不脱生老病死忧悲苦恼。菩萨于此中如实正观选择识阴。如实正观识阴无常相故。过去识阴不贪不着不念。知非阴是识阴。未来世识阴亦不贪不着不念。知非阴是识阴。现在识阴亦不依止。如实知识阴无常相。如实知识阴生灭相。若如是思惟正观识阴。是名正观入识阴道。所谓如实知识。如实知识集。如实知识灭。如实知识灭道。是人如实观识阴集灭相。能坏识阴。能断一切相。知识阴集灭相。亦通达识阴集灭相。菩萨尔时亦不生识阴。亦不灭识阴。是识阴从本已来无生。如是观时不分别识灭相。通达识阴无生相。何以故。持世。是识阴无生无相无成。是识阴生性虚妄故。入在无生相中。持世。识阴终不有生成相。是识阴相从众因缘生。持世。菩萨摩诃萨如是观因缘法。非阴是识阴。观察选择信解证知。通达诸所有识悉皆知实。菩萨知识阴实故。如是一切所缘知皆破坏。持世。菩萨摩诃萨如是观识阴。知是识阴无生者。无作者无起者。无受者无所受者。但以众缘生。众缘合故有。缘见闻觉识法故系有。从本已来常毕竟空。如是观识阴时。即知识阴是无作无起相。不贵不着。持世。菩萨摩诃萨如是正观察选择入识阴。若菩萨能如是方便入五阴。能如是方便正观五阴。是名通达入五阴集灭道。皆能断诸阴相。真知五阴方便。以是方便故。于五受阴中。不贪不着不缚不系。如实知色无常相。是菩萨若于色有欲染则能除断。亦如实知受想行识。亦如实知受想行识无常相。若于受想行识中。有欲染则能除断。菩萨于五受阴中除断欲染故。随顺通达决定五阴方便。如是观时。能知五受阴细微生灭相。
持世。何谓菩萨摩诃萨能观察选择五受阴细微生灭相。菩萨摩诃萨观众生初入胎歌罗罗时。先五阴灭即更有五阴生。从是已来观五阴生灭相。虽先识灭亦知五阴非断灭相识。虽依止歌罗罗。亦知五阴不至不常。如是观初入胎一念五受阴生灭相。从歌罗罗乃至出生。及后增长乃至死时。观此五受阴念念生灭相。如是观察选择五受阴微细生灭相。持世。是五受阴微细生灭相者。所谓先五受阴灭。次第无物有至胎。识初合时五阴即有生灭。因歌罗罗五受阴假名为人。所以者何。持世。识无所依则不能住。识所依者五受阴是。持世。又无色界中诸天。五受阴细微生灭相亦应如是知。持世。如是细微五受阴生灭相。辟支佛智慧所不能及。何况声闻智慧。惟诸佛如来善知五受阴。从初入胎细微生灭相。及无色天诸阴念念生灭。所谓一切智慧。出一切世间智慧菩萨摩诃萨得无生法忍。至佛慧境界。是人虽如是观察选择五受阴细微相。从初入胎乃至无色天。亦不能究尽如诸佛所知。持世。诸佛如来无有随他智慧。自然得一切智慧方便。得阿耨多罗三藐三菩提。诸佛智慧无所不达。诸佛无碍智慧。于一切法中得决定慧。于一切法中得自在力。何以故。于无量无数千万亿阿僧祇劫行于深法故。持世。一切凡夫不能如是方便观五受阴。何况观五受阴细微生灭相。何以故。诸凡夫人不能知五受阴如实。凡夫不知取。不知受阴。
持世。何谓为取。取名我取众生取。见取戒取。五阴取。十八性取。十二因缘取。是名为取。乃至所有法。若内若外。所谓欲取有取。见闻觉识取。我我所取。持世。凡夫于此虚妄取不知不见。颠倒因缘而取诸法。是人为取所系。无明因缘取诸行。诸行因缘取识。识因缘取名色。名色粗相众生染着归趣。所谓色取色合色缚。及取四无色阴。受想行识分别为名。持世。若无诸佛众生。则无所知无所见。不能正观五受阴。诸佛出于世间。坏众生依止色。坏依止受想行识。坏和合一相故。诸佛如来作如是分别说。汝等所依所归。是名为色。是色但以四大和合。受想行识但有名字。名色相成就故说五受阴。汝等众生莫贪归此不牢坚五受阴。持世。如来何故说五受阴。持世。是凡夫人。从颠倒生入无明网。驰走往来何所归趣。贪受五受阴相作是念。我依止此当以得乐。是人以是乐想贪归五阴。以苦想以不苦不乐想贪归五阴。凡夫人所归所依止处。是名五阴。持世。诸凡夫人从生以来盲不知五阴为是何等。不知五阴从何所来。不知五阴如实故。贪受五阴。是故说名受阴。于此中谁有受者此中受者不可得。但以颠倒贪着分别虚妄自缚无明痴闇故。取我取我所。取此彼。是故说受阴是五阴。无有取者亦无决定相。是故智者。知非阴是五受阴。颠倒阴是五受阴。无明阴是五受阴凡夫于此为所系缚。贪归五取阴。以贪归故不知何等是取。何等是取阴。但为贪着所归五阴。往来生死。贪着是五阴故驰走诸趣。贪归何等。贪归见贪归闻。贪归觉贪归识。贪归爱贪归无明。是诸凡夫。为爱缚所缚。贪爱五受阴。为诸盖所覆入无明闇冥。不知不觉我等今为贪归何处。系缚何处。以不知故。往来地狱畜生饿鬼人天道中。生死所缚贪归生死不放不舍。不断五阴亦不能知五阴如实相。不如实知故。为种种苦恼所害。堕虚空狱不知出处。是人不见出道故。于无始生死道中受诸生死。是故不能得脱生老病死忧悲苦恼。亦不得度无量生死险道。亦不得脱诸大苦聚。还复归趣于苦。贪着于苦。为苦所使。何等为苦。五受阴是。生时但苦生。灭时但苦灭。持世。我以是因缘故。为弟子说法。汝等比丘。当正观色阴。亦当如实知色无常相。汝等若于色中有欲染者。当疾除断。汝等当正观受想行识。亦当如实知受想行识无常相。若于受想行识中有欲染者。当疾除断。除断欲染故心得正解脱。持世。若有人知我所说法义如是能如说修行。当得脱生老病死忧悲苦恼。若人不能如说修行。为色缚所缚。为爱系所系。入无明闇冥贪取五阴。是人贪取五阴故。不能得脱生死险道。持世。以是义故。我说世间与我诤。我不与世间诤。何等为世间。所谓贪着五受阴者。为世间所摄。是人贪归五阴。为五阴所缚。不知五阴性。不知五阴空相。而与我诤。是人违逆佛语。与佛共诤故堕大衰恼。若有人于佛在世若佛灭后。能如是观虚妄五受阴空无所有。从颠倒无明闇冥起。虚诳妄想但诳凡夫。非五阴似五阴。如是之人不与佛诤。不逆佛语故。得脱地狱畜生饿鬼苦恼。持世。诸佛不与人诤。断一切诤讼名之为佛。但为众生演说实法作是言。汝等先所取者皆是颠倒。一切众生颠倒力故。贪归五阴往来世间。是人贪归五阴已。起种种邪见。贪归种种名字。贪归种种忧悲苦恼。是人为种种邪见烦恼种种忧悲苦恼之所残害。无有能为作救作舍作归作趣。唯佛能救。凡夫小心小智慧故贪嗜五欲。依止多过五阴。是凡夫人与救者归者依者脱一切苦恼者。而共诤讼。持世。我今举手其有见五阴者。见阴相者。贪五阴者。我则不与是人为师。是人亦非我弟子。不随我出家。不随我行。不归依我。是人入于邪道。入虚妄道取不实者。是为颠倒不知佛意。不知佛随宜说五阴。不知佛第一义。是人不受佛教。不应受供养而受。是人我尚不听出家。何况当得受人供养。何以故。如是之人是外道徒党。所谓生五阴相者。贪着归趣五阴者。持世。当来之世后五百岁法欲灭时。于我法中出家多是生五阴相者。决定说五阴相。深着五阴入虚妄邪道。于我法中而得出家。袈裟绕咽。常乐往来白衣居家。当知是人与外道无异。亦以我法多为众人恭敬供养。持世。我说是见五阴者。决定说五阴者。贪着五阴者。不听受人一杯之水。所以者何。是人于我法中。乃至无有柔顺法忍。是人违逆我法。背舍圣行。持世。是故菩萨摩诃萨于后恶世。应如是发大誓愿。于我如是甚深经典当共护持。亦断众生五阴见故而为说法。
持世。我是经中说破一切阴相离贪着阴相。尔时多有在家出家闻如是等经。起于诤讼不生实相。菩萨摩诃萨于此中应发大誓愿。我等于后恶世贪着五阴邪见众生作大利益。所谓度脱贪着见五阴众生。随宜方便以法利益。是故持世。菩萨摩诃萨若欲得善知诸法实相。亦善分别诸法章句。欲得念力。欲得转身成就不断念。乃至得阿耨多罗三藐三菩提。应常观是五阴无常相。苦相。无我相。虚妄相。不坚牢相。毕竟空相。从本已来不生相。常正观时五受阴中。所有欲染则能除断。亦得如是等深法中方便。持世。过去无量阿僧祇劫。尔时有佛名大意山王如来应供正遍知明行足善逝世间解无上士调御丈夫天人师佛世尊。持世。是大意山王佛。有八十亿那由他声闻众。皆是阿罗汉诸漏已尽。及八十亿那由他学地阿那含。谓菩萨摩诃萨众四十亿那由他。是大意山王佛寿八万岁。持世。尔时有王名为德益。是德益王有二万大城。具足丰乐人民充满。其城七重纵广十二由旬。四宝合成有七重堑。皆有栏楯七重行树。诸宝罗网遍覆其上。城堑诸树及上罗网。皆以黄金琉璃车渠马瑙四宝合成。一一大城各有五百园林。皆有七宝衣树充满其中。一一园林各有五百宝池。八功德水皆满其中。持世。是德益王有八万婇女。其大夫人有二子。一名无量意。二名无量力。持世。是二王子各年十六。梦中见佛端正无比如阎浮檀金幢。见大欢喜。觉已各说偈曰。
其一人言。
我今梦见二足尊 金色百福相庄严
成就无量诸功德 见已心得大欢喜
第二人言。
我梦见佛明如日 端正姝妙第一尊
犹如须弥众山王 巍巍高显见欢喜
持世。即时无量意无量力二子。诣父母所具说是事。白父母言。今我二人于梦中见佛。惟愿父母。当听我等俱诣佛所。佛久出世我等放逸不能觉知。没五欲泥。为色缚所缚。为受想行识缚所缚。我等在家。以放逸故。不能见佛。持世。是二王子为父母说是事已。即诣大意山王佛所。到已头面礼佛足。请佛及僧三月四事供养衣服饮食卧具医药。于大城边庄严德益王所游园林。悬缯幡盖宝华覆地。奉佛及僧令止其中。其二王子三月之中。以一切乐具供佛及僧。供养已毕。于佛法中俱共出家。持世。其大意山王佛知此二王子深心所愿。而为广说是五阴十二入十八性菩萨方便经。于四万岁中终不睡眠。常不满腹食亦不倾卧。若坐若经行。又于四万岁中不念余事。但念五受阴虚妄空相。知是五受阴从颠倒起。通达是五受阴相毕。其年寿常修梵行。命终即生兜率天上。于佛灭后。还生阎浮提大居士家。至年十六复梦见佛。为说五阴十八性菩萨从方便经。闻是法已即觉惊怖。复于佛法。满万岁中常修梵行。亦复方便深观五阴十二入十八性菩萨所行方便经。命终生于忉利天上。毕天之寿。生阎浮提大姓婆罗门家。大意山王佛法末后千岁之中。其二人以本因缘故。复得出家学问广博其智如海。亦善观察选择是五阴性。入法如实通了。于其世中教化二万人及二十亿天于阿耨多罗三藐三菩提。持世。是二菩萨从是已后。世世同心共值十亿那由他佛。然后乃得无生法忍。得法忍已。复值一亿那由他佛。然后得阿耨多罗三藐三菩提。二人共劫次第作佛。一名无量音。二名无量光。持世。是故菩萨摩诃萨。若欲疾得阿耨多罗三藐三菩提。当于是清净无染法中。勤行修集此阴入性。及余有为法中说实知见相。
十八性品第三
持世。何谓菩萨摩诃萨善知十八性。菩萨摩诃萨方便正观十八性。作是念。眼性眼性中不可得。是眼性无我无我所。无常无坚自性空故。眼性中眼性不可得故。眼性虚妄无所有。从忆想分别起。眼性无有决定相。虚空性是眼性。譬如虚空无决定相。无根本故眼性亦如是。无决定相亦无根本故。何以故。眼性中实事不可得故。眼性无处无方。不在内不在外不在中间。眼性无决定相以无事故。眼性事不可得。众因缘生故。眼性不过去不未来不现在。眼性眼相不可得。眼性但以先业果报。属现在缘故数名眼性。眼性者即是无性。眼性中眼性不可得。识行处故数名眼性。
若眼根清净。色在可见处意根相应。以三事因缘合。说名为眼性。眼性中无决定眼性相。智者通达无眼性是眼性性。
持世。菩萨摩诃萨若能如是观察选择眼性。即通达无性是色性。何以故。色性中色性不可得。是色性不合不散。色无决定相故说名色性。色无根本无分别何况色性。色性则是亦无根本。色性不在色内不在色外不在中间。但以忆想分别。色在可见处。眼根清净。以意识相应。见现在色故。数名色性。譬如镜中面像。若镜明净则生色相。镜中色无决定相。镜中无人而见色像。但以外有镜内起色相。如是眼性清净所缘之色。在可见处。如镜中像数名色性。色无性相无形性。无决定性是名色性。诸色相无我故。数名色性。随众生所知故。说名色性。若菩萨知是色性。即知无性是色性。无生性是色性。无作性是色性。何以故。是色性不过去不未来不现在示无所有性。示虚妄性。示假名性。名为色性。如是观察选择色性。是菩萨正观察选择眼识性。所谓眼识中无眼识。无眼识性无有常性。眼识性无有根本。无决定法。眼识性无所示。是眼识性非合非散无有根本。但以先业因缘起。属现在缘系色缘故数名眼识性。随凡夫颠倒心故。数名眼识性。贤圣通达眼识性即是非性。何以故。眼识性无决定故。从众因缘生。属诸因缘故数名眼识性。识所行处是眼识性。是识无决定故。说无决定相。无生故。示虚妄故。能分别色相故。能示缘故。说是眼识性。随众生所知。如来方便分别。破坏和合一相故。说是十八性示识无决定相。但眼清净能知色相。二法和合故说眼识性。示眼识实相故说眼识性。眼识性者示眼所行处。能识色是眼识。性即是说无性。何以故。智者眼识性中。求眼识性相不可得。眼识性中。亦不得眼识性根本。所以者何。无决定性是眼识性。眼识性者以假名说。所说性者即是说不取义。能有所见处是眼识。意业起是眼识相。故名为眼识。眼性色性眼识性。以是性门。说三事和合。以知诸缘相故。即是离诸性义。所谓是眼性。是色性。是眼识性。有如是数。得令众生入于实道。此中实无眼性色性眼识性。诸如来说是知见诸性相方便。分别说是诸性。若人通达是诸性方便者。则知三性无性。何以故。诸性中无性相故。诸性中相不可得故。耳性声性耳识性。鼻性香性鼻识性。舌性味性舌识性。身性触性身识性。皆亦如是。
持世。何谓菩萨摩诃萨观择意性。菩萨作是念。意性无决定。根本无所有故。意性中无意性无决定性。是意性。譬如诸种子种于大地。因于水润。得日得风。渐渐芽出。芽不从种子出。种子亦不与芽和合。芽生则种子坏。种子不离芽。芽不离种子。芽中无种子。意性亦如是。能起意业故。示意识故。如种示芽。得名意性。离意性则无意。意性不能知意。假名字故说为意性。是意性不在意内不在意外不在中间。但以先业因缘故起。识是意业故。知所缘故。诸性名字合故。现在缘起故。数名意性。即是不决定意业相。即是众缘和合相。亦说意性从和合起随众生所知。于第一义中无有意性。何以故。根本无所有故。无生是意性。生无所有故。意性即是世俗语。第一义中决定无意性。过去未来现在不可得。智者通达无性是意性。诸菩萨观择法性。无性是法性。法性无自性。自性不可得。无决定性是法性。法性根本不可得故。决定事亦不可得故。但为起颠倒众生虚妄结缚。有所知故。说言法性。欲令众生入无性故。故说是法性。何以故。法性中无法性相。是法性从众缘生。众缘生法即无自性。诸因缘中无有自性。诸因缘皆从众缘和合颠倒故相续而生。如来于此欲教化众生说是法性。以世俗语言示无性法。是法性不在内不在外不在中间。但令众生知见善不善法。以法性说离一切法相。知见毕竟空相故。说毕竟空即是法性。何以故。无所有是法性。法性中无决定有相。譬如虚空无决定相而数名虚空。法性亦如是无决定相。破法相故说名法性。法性即是无性。何以故。是法性不在过去不在未来不在现在。但属众缘与缘合故。数名法性说名法性。如众生所知故。智者证知无性是法性。法性非合非散。法性中无法性相无多无少。以示性方便故。说法性名为性。若行者实通达是法性相。即知见无性。是三界法性中无分别相。众因缘和合故。分别诸法故。说是法性。示无决定性是法性。智者非以法性相故见法性。法性是无生相。何以故。法性中无有相。智者通达无相是法性。法性中无分别相。无相无分别故。说名法性。法性中无有住处。无处无起无住无依止。是法性从本已来不生故。是法性无有生者。何以故。法性中无性故。又法性不以合故有。无合无散。无作无决定。名为法性。菩萨摩诃萨观择法性如是。所谓无性是法性。
持世。何谓菩萨摩诃萨观择意识性。菩萨摩诃萨作是念。不生性是意识性。不决定性是意识性。意识性无根本。无有定法。以意识性示无性相。何以故。意识性中。意识性不可得。是意识性虚妄无所有。颠倒相应以意为首。识诸法故名为意识。随凡夫所行故。说意识性。贤圣观知非性是意识性。虚妄无所有是意识性。但示因缘法故。以意为首故。识诸缘合故说为意识性。随众生所知故如是说。智者知非性是意识性。从众因缘生。忆想分别起。无有性相。即是第一义中无性相义。世俗法中为引导众生故。说是意识性。欲令众生知无性是意识性。但以小法坏离诸性故。说是意识性。何以故。圣人求之不可得。意识性不在意识性内。不在意识性外。不在中间。智者通达不合性是意识。意识不知意性。意性不知意识。但众因缘生。从颠倒起。以意为首。知于诸缘二事和合故。着虚妄故从觉观起。示众生识相故。说名意识性。是意识不在过去不在未来不在现在。是意识无所从来亦无所去无有住处。从本已来不生相。意识中无根本定法。何以故。是意识性相即是无二相即是无相。是相不以二相故有。无所示性是意识性。智者通达意识性。是意识性。不在一切法中无处无方。不与法若合若散。圣人通达不生相是意识性。是意识性无来无去无缘。何以故。第一义中意识性无缘。不可得不可示故。智者通达意识性。是不作是意识性。作者不可得故。无生是意识性。生相无所有故。持世。菩萨摩诃萨如是观择意识性。诸菩萨作是观时。观择欲界色界无色界皆是无生性无所有性。云何为观。所谓欲界中无欲界。色界中无色界。无色界中无无色界。以界示无界法。为取欲界相者示是欲界。为取色界相者示是色界。为取无色界相者示是无色界。以界寄说无界。如智者所知。无所有界是欲界色界无色界。智者不得欲界色界无色界。是三界皆无根本无有定法。从众缘起是故智者知见无界是三界。此中无有界相。是三界皆虚妄合颠倒行。何以故。智者不得三界。不说三界若过去若未来若现在。贤圣通达是三界虚妄无所有。无自性离诸法。但是颠倒起。为断众生颠倒故。知见三界故。如来分别说三界相。欲令众生知无界义故。说三界非以性相有。智者知见三界相是无界相。持世。菩萨摩诃萨如是观时。观众生性我性即是虚空性无所有性无生性。何以故。众生性我性虚空性无别无异。如是诸性皆虚空出。但从众缘生故名之为性。此中决定无性相。何以故。虚空中无一定性相。是诸性相皆入虚空。是无所有义。譬如虚空无性。是法毕竟离相无所有相。一切诸性亦如是离性相。诸性中无性相。性相不在内不在外不在中间。性中无有性。性中不摄性。性不依止性。一切性无所依止。一切性不生。智者于诸性中。不得生性。不得灭性。不得住性。一切诸性。不生不起不住。从本已来不可得。智者不贪不着诸性假名。不受不念。是故智者。通达知见一切诸性皆是无生相。若是无生相即无有灭。第一义中一切诸性不可得。世俗法故分别说诸性。第一义中不说诸性。智者知见通达一切诸性如第一义。持世。菩萨摩诃萨如是观择通达十八性及三界众生性我性虚空性。诸菩萨如是观择通达时。不得性不见性。亦通达一切诸性假名字。亦信解诸入一切性是无性。亦知分别诸性。以世俗故分别说诸性。令一切诸性入第一义中。亦善通达无性方便。亦为众生分别说诸性。亦令众生善住诸性。以世俗语言为众生说无性法。亦不以二相示诸性虽知一切诸性无二亦以方便说诸性从因缘起。虽以世俗言说引导众生。而示众生第一义。虽善知分别诸性。而信解通达一切诸性无所有何以故。持世如来以第一义故。于性无所得。亦不得诸性相。持世。我于诸性无所断无所坏。得阿耨多罗三藐三菩提。何以故第一义中无诸性。一切诸性无所有无决定。一切性同虚空。一切性入虚空。一切性无生相。如来通达一切性如是持世。如来不说诸性相。亦不说诸法力势。何以故。若法无所有。不应更说无所有性相。持世。如来亦说无所有性相。此中实无所说性相。持世。是名善分别诸性。菩萨摩诃萨得是善分别。能知一切诸性假名。能知世俗相能知第一义相能知诸性决定。能知世谛能分别诸相。能知随宜能知诸相合。能知诸相旨趣。能知诸相所入。能分别诸相。能知诸相无性。能令一切诸性同虚空性。亦于诸性不作差别。于诸性中不得差别不说差别亦为众生善说破坏诸性。持世。譬如工幻师能示众生种种幻事。令知种种幻相。若有知识亲友。语言是幻。说幻实事。是幻虚妄。示颠倒众生。若有智者则知是幻。持世。世间性如幻。诸菩萨摩诃萨入此幻法中。知世间是幻性。世间所行如幻。是人以方便力。示众生世间如幻。若有知此世间如实相。为说世间虚妄如幻。若有深智利根不开示之自能得知。知诸法空如幻无实无有根本。知一切法皆诳凡夫。一切法皆系虚妄缘中。持世。是故诸菩萨摩诃萨若欲入如是诸性方便。于如是等深经无染无得。说一切诸性知见相。说一切诸性无文字无和合。亦说诸性方便智慧。亦说因缘所作旨趣。亦说一切诸法如实相。所谓世间出世间。有为无为系不系。善知方便旨趣。说第一义世俗义了义经未了义经。种种因缘解说。于是甚深经中。应勤精进。
持世经卷第三
十二入品第四
佛告持世。何谓菩萨摩诃萨善知十二入。菩萨摩诃萨正观择十二入时作是念。眼中眼入不可得。眼中眼入无决定。又眼入根本不可得。何以故。眼入从众缘生颠倒起。以缘色故系在于色。二法合故有。因色有眼入。因色说眼入。二法相依故说名眼色。所谓眼色。色是眼入门与缘故。眼是色入门与见故。是故说入。以色缘故说眼入。以眼见故说色入。但以世谛故说。其实眼不依色色不依眼。眼不依眼色不依色。但从众缘起。色作缘故说名眼入。又从众因缘起。眼所知见相故。说名色入。云何为说。随世俗颠倒法故说。第一义中眼入不可得。色入不可得。智者求诸入。不见有实入。但以凡夫颠倒相应。以二相说是眼入是色入。是眼入是色入。即示虚妄入。欲令众生如实知诸法实相故。说是诸入皆从众因缘生颠倒相应行。此中诸入实相不可得。何以故。若眼入若色入。不在内不在外不在中间。眼入色入。亦非过去。非未来非现在。但现在因缘知色故说眼入如凡夫所行。智者通达诸入皆是虚妄无所有。从忆想颠倒分别起。知见非入是入。不说诸入性。诸入无决定相。但以众因缘生故说。如来说是诸入知见相。所谓是诸入虚妄无所有。属诸因缘颠倒相应行。诸入无有作者。无使作者。眼入不知不分别色入。色入亦不知不分别眼入。二俱离相。若法离相。此中不可分别。说是入相皆从因缘生。如凡夫颠倒。如贤圣所通达。是眼入色入。无生无灭。不来不去相。眼不知眼眼不分别眼。色不知色色不分别色。何以故。二俱空故二皆离故。眼不知眼性。色亦不知色性。眼色皆无性无法。此中无一决定相。眼不自作。眼亦不自知。色亦不自作。色亦不自知。二俱无所有故。眼不作是念我是眼。色亦不作是念我是色。眼色性如幻性。以虚妄假名故。说是眼是色。诸菩萨摩诃萨。观择眼入色入如是。耳声鼻香舌味身触亦如是。
持世。何谓菩萨摩诃萨观择意入。菩萨摩诃萨观择意入时作是念。意入中意入不可得。意无决定入相。意入无根本。何以故。意入即是众因缘生。从颠倒起。系法入缘。二法和合能有所作。是意入因法入起。因法入可分别说。是二相依。意是法入处。意是法入门。法入是意入门。是故说名法入。缘法入门故说是意入。示意相门故说是法入。以世谛故说。其实意不依法法不依意。因缘生故以诸法为缘故说意入。因缘生故示意相故说法入。随世谛颠倒故说。第一义中意入不可得。法入亦不可得。智者求诸入不见有实。但凡夫颠倒相应。以二相说是意入是法入。是意入法入虚妄无所有。如来如实通达故示是诸入。如是诸入从因缘生。颠倒相应行。此中意入法入实不可得。又意入法入不在内不在外不在中间。又意入非过去非未来非现在。但能觉现在因缘故。说意入法入。随凡夫心故说。智者通达是意入法入虚妄无所有。从忆想颠倒分别起。非入是入。何以故。诸入中无决定入相。智者通达是诸入虚妄无所有。意入法入自性不可得。亦不得是意入法入所起实相。是意入法入但因缘生。如来说是诸入知见相。是诸入虚妄无所有。颠倒相应行属诸因缘。意入法入无有作者。无使作者。意入不知不分别法入。法入亦不知不分别意入。何以故。二俱离故。若法离相此中无可分别。是诸入皆从因缘生。随凡夫颠倒心故说。如贤圣所通达。意入法入不生不灭不来不去。意入不知意不分别意。法入不知法。不分别法。二俱空故二俱离故。意不知意性。法不知法性。是二性无所有。此中无一决定法。意不能成意。不能坏意。法不能成法不能坏法。二俱无所有故。更新于:3个月前